ΧΩΡΙΣ ΦΟΒΟ (ΑΛΛΑ ΜΕ ΠΑΘΟΣ)

Το 2004, στην "γκλάμορους" επίσημη εν Ελλάδει πρώτη για τα Πάθη του Χριστού του Μελ Γκίμπσον, σύσσωμος η ελλαδική Εκκλησία παρέστη προκειμένου να δώσει την μία παραπάνω βαρύτητα που απαιτούσε ο τίτλος μιας ταινίας και μόνο. Μετά το τέλος της προβολής, ο μακαρίτης Χριστόδουλος στην ερώτηση "πώς σας φάνηκε η ταινία Μεγαλειότατε;" απάντησε με το λακωνικό "υπέρμετρος ρεαλισμός". Ακόμα και οι καουμπόισες μελαγχολούν, που θα 'λεγε κι ο Τομ Ρόμπινς.

Δεν τα πάω καλά με τις θρησκείες, πόσο μάλλον με τις διάφορες Εκκλησίες που τις εκπροσωπούν. Ωστόσο, δεν έχω κανένα απολύτως πρόβλημα με τις θρησκευτικές ταινίες, γιατί κι αυτές σινεμά είναι, ακολουθούν την πεπατημένη ενός είδους και κρίνονται με βάση την Τέχνη, όπως ακριβώς μια ταινία δράσης, μια κωμωδία, ενα δράμα ή μια πορνοταινία. Αυτό όμως που αντικρύζει κανείς στα Πάθη του Χριστού ξεπερνά αυτά τα "χαρακώματα" των ειδών. Οταν το είχα πρωτοδεί, ήμουν πεπεισμένος οτι ήταν η χειρότερη εμπειρία που είχα ζήσει μέχρι τότε σε αίθουσα - όχι επειδή ήταν απλώς μια κακή ταινία, όπως τόσες και τόσες άλλες. Είπαμε, το ξεπερνά αυτό. Εκτοτε, ίσως έχω δεί - σε αυστηρά "κινηματογραφικό" επίπεδο - πολύ χειρότερα πράγματα. Εκεί που ακόμα στέκομαι (και δε ξέρω ακόμα τί μπορεί να το ξεπεράσει) είναι στο βιώμα, το "δράμα" αν θέλετε μιας περίεργης κρίσης ηθικής. Οχι μόνο απέναντι στο καλό γούστο, αλλά κυρίως στην αξιοπρέπεια, κάθε είδους.


Αντιμετωπίζω τις διάφορες "βιβλικές" ιστορίες ως ένα παραμύθι, συγκινητικό, γεμάτο ενδιαφέροντες χαρακτήρες, περιπετειώδες, ανθρώπινο και συνάμα "εξωγήινο". Είτε πιστεύεις, είτε όχι, η προσωπικότητα του Ιησού είναι κάτι το εξαιρετικά ενδιαφέρον, αν και κινηματογραφικά αρκετά μονότονο τις περισσότερες φορές. Στο εξάμβλωμα του Γκίμπσον, δεν υπάρχει τίποτα απο τα παραπάνω. Είναι απλά η snuff καταγραφή ενός ατελείωτου βασανιστηρίου, μιας σωματικής οδύνης που πρέπει με το έτσι-θέλω να σε παρασύρει κι εσένα, ξεχνώντας απο το πέρας του πρώτου δεκαλέπτου κιόλας αν μιλάμε για τον "υιό του Θεού" ή απλά έναν οποιονδήποτε που έτυχε να συλλάβουν, να βασανίσουν μέχρις εσχάτων και τελικώς να τον εκτελέσουν μπροστά στα μάτια σου. Ξέρω, η κινηματογραφική βία μπορεί να είναι απολαυστική. Γι'αυτό το λόγο αγαπήσαμε (εν μέρει) ταινίες σαν το Robocop, την Ολική Επαναφορά, το Kill Bill. Μόνο που εδώ, η βία είναι ένας αδίστακτος αυτοσκοπός. Σα να σε τραβάει κάποιος με το ζόρι να παρακολουθήσεις (όπως ο Αλεξ στο Κουρδιστό Πορτοκάλι) μια σειρά αποτρόπαιων βασανιστηρίων. Σαν πρόσκληση σε real-time ξαντέριασμα αρνιού λίγο πριν το πασχαλιάτικο σούβλισμα. Ο Γκίμπσον πήρε τον Ιησού (κι ο,τι αυτός αντιπροσωπεύει για κάποιους) και τον μετέτρεψε σε ΣΦΑΧΤΑΡΙ. Εστησε γύρω του ενα απίστευτο πανηγύρι φρίκης, βάζοντας το "σφαχτάρι" του να σαπίζεται στο ξύλο απο αηδιαστικές καρικατούρες, να ξεσκίζεται απο μαστίγια με ξυράφια, να βλέπει έναν τεράστιο σταυρό να τον πλακώνει σε σαδιστικά slow-motion και τα άκρα του να τσακίζονται κάτω απο τους αποτρόπαιους γέλωτες Ρωμαίων αξιωματικών. Δε θα αναφερθώ εκτενώς στους... πίδακες αίματος (υπο τη συνοδεία ψαλμωδικής μουσικής), στην φτηνά κακόγουστη προσωποποίηση του Σατανά, στην παραζάλη του Ιούδα με τα γερασμένα μωρά και στο "σούρσιμο" του δύσμοιρου Χριστού στα ίδια εκνευριστικά slow-motion. Πόσο να αντέξεις να τα επαναλαμβάνεις, όταν προσπαθείς (μάλλον μάταια, τελικά) να τα διαγράψεις απο το μυαλό σου;

Αυτή η ελεεινή περίπτωση ηδονοβλεπτικού ξεπετσιάσματος έκανε παγκόσμιο τζίρο κοντά στα 600 εκ. δολάρια. Λατρεύτηκε και μισήθηκε όσο τίποτε άλλο πρόσφατο στην Εβδομη Τέχνη. Δε γνωρίζω πόσοι χειροκρότησαν στο τέλος, όταν ο Χριστός (ως άλλος... Terminator) αναστήθηκε δείχνοντάς μας τις clean-cut τρύπες απο τα καρφιά στα χέρια του, αλλά γνωρίζω πολλούς που μοιράστηκαν την ίδια ξετσίπωτη "χαρά" του Γκίμπσον, όταν περνούσαν μπροστά απο τα μάτια τους όλα αυτά τα πρόστυχα, αιματοβαμμένα καρέ. Είναι οι ίδιοι τύποι που ηδονίζονται σε έναν φόνο απο τα Saw και που, φυσικά, θεωρούν το ξεκαρδιστικό αιματηρό πανηγύρι του Braindead μια "βλακεία και μισή". Τελικά, είτε λέγεσαι "υιός του Θεού", είτε Αρνολντ Σβαρτζενέγκερ, το δικαίωμα να βουλιάξεις μέσα στο αίμα το έχεις αναφαίρετο. Θα αποθεωθείς απο τα ίδια άτομα που, λίγες μέρες μετά, θα κάνουν το σταυρό τους έξω απο τις εκκλησίες ζητώντας συγχώρεση για τις αμαρτίες τους. Τις οποίες λατρεύουν εξίσου.