Ολα όσα σκέφτεσαι μια δεδομένη στιγμή, γίνονται διαδικτυακή "πράξη". Αρκούν μια σύνδεση, ενα login, 542 "φίλοι" και η φάτσα σου. Αυτομάτως, ΜΙΛΑΣ. Επικοινωνείς. Ακούγεσαι. Δηλώνεις την ύπαρξή σου. Είσαι εκεί. Και είσαι και γαμώ.Το FACEBOOK. Ετος 2012. Εχει ".com" στο τέλος. Και είναι παντού. Ωρες-ώρες νομίζω οτι είναι ο ίδιος ο πλανήτης Γη, συμπυκνωμένος σε οκτώ γράμματα συν ενα ".com" για πουτανιά. Ενα τεράστιο, σχεδόν οριακά... διαγαλαξιακό σούπερ-μάρκετ που έχει ο,τι θες: άντρες, γυναίκες, παιδιά, σκυλιά, γατιά, ομοφυλόφιλους, παιδεραστές, πολιτικούς, αμόρφωτους, πουθενάδες, τσούλες, γαμπρούς, νύφες, καλλιτέχνες, αθλητές, τη μάνα σου και τον πατέρα σου. Αλλά το πιό σπουδαίο βρίσκεται στο πάνω ράφι: έχει ο,τι είδους συναίσθημα αναζητάς. Επιβεβαίωση, χαλάρωση, απόρριψη, καύλα, γέλιο, πόνο, αμηχανία, βαρεμάρα, θλίψη, δόξα. Και ένα τσουβάλι ακόμα.
Το Facebook είναι προϊόν ενός ανθρώπου. Δεν το κατασκεύασε ο Skynet, ούτε έσκασε ο Τ-1000 απο το στου-διαόλου-τη-μάνα μέλλον και σου έκανε με το ζόρι εγγραφή υπό την απειλή αιχμηρού όπλου. Ανθρωπος κρύβεται απο πίσω. Με μάτια, αυτιά, συκώτι, νεφρά, βουβωνική χώρα. Αλλωστε, αν ήταν το κατασκεύασμα μιας μηχανής, θα μπορούσε να περικλύει τα πάντα εκτός απο ενα πράγμα: το συναίσθημα. Το μόνο ον στον πλανήτη που μπορεί να εμπορευτεί το συναίσθημα είναι ο Ανθρωπος. Και το Facebook, όπως προανέφερα, είναι γεμάτο απο δαύτο...
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '90 κάναμε καμάκι σε μια γκόμενα στο ΔΡΟΜΟ και ζητούσαμε το τηλέφωνο του σπιτιού της, ρωτώντας ταυτόχρονα ποιές είναι οι κατάλληλες ώρες να επικοινωνήσουμε μαζί της χωρίς να πάρει πρέφα ο γερολαδάς μπαμπάς της. Μετά, ζητούσαμε το κινητό. Μετά, το MSN. Τώρα ρωτάμε κατευθείαν αν έχει προφίλ στο Facebook. Ποιός τα γαμεί τα τηλέφωνα πλέον; Στον καφέ της επόμενης μέρας, οι παρέες δε λένε πλέον "τσίμπησες κανά κινητό χθες" αλλά "πόσα add έκανες". Και η διαδικασία δε διαφέρει και πολύ απο ενα τυπικό, ξεχαρβαλωμένο καμάκι: βλέπεις φωτογραφία, κάνεις request, σε αποδέχεται, λέτε μαλακίες στο chat κι αν ψηθεί και τα περαιτέρω, έκλεισε η συζήτηση. Ο,τι γινόταν, πάνω-κάτω, και με το "πέσιμο" σε ενα μπαρ. Απλά, τώρα, δεν υπάρχει το "σε κοιτάζω, με κοιτάζεις, άρα κάνουμε παιχνίδι" αλλά το "σου έκανα poke - αν μου κάνεις κι εσύ, τότε χαζοψήνεσαι". Ξεχνάς την έξυπνη ατάκα που, αν ήταν πετυχημένη, κέρδιζες το χαμόγελό της. Τώρα, σου κάνει "like" και πιστεύεις οτι τσίμπησε. Απο μακριά κι αγαπημένοι, μια ακόμα εκδοχή του δράματος των διαπροσωπικών σχέσεων.
Θυμάσαι πώς είναι να τσακώνεσαι στο τηλέφωνο με τη γκόμενά σου; Δε χρειάζεται. Τώρα, αλλάζεις κάθε τρείς και λίγο status, πετώντας μπηχτές για να το πάρει πρέφα η ίδια και οι φίλες της (ή εσύ και οι φίλοι σου). Ποστάρεις τραγουδάκια απο το YouTube με "νόημα" για να περάσεις το μήνυμα απο τη γνωστή, αγαπημένη σου απόσταση. Οι φίλοι σου κάνουν "like" γιατί σε νιώθουν, αλλά δυστυχώς δεν μπορείτε να βρεθείτε απο κοντά για να στο πούνε. Μέχρι που θα βαρεθείς. Και το καλό είναι οτι εδώ βαριέσαι και πιο γρήγορα. Πόσα "κλικ" το δευτερόλεπτο να αντέξει ένας απλός, ανθρώπινος εγκέφαλος;
Τα έχεις "σπάσει" με τον κολλητό σου; Κανένα πρόβλημα. Το "Δε θέλω τέτοιους φίλους" βρίσκεται πανεύκολα στο YouTube και έτσι 542 άτομα θα μάθουν τί ζόρια τραβάς. Κανένας δε θα σε βοηθήσει, αλλά τουλάχιστον τα 17 "likes" που θα δείς στο σύνδεσμο σημαίνουν οτι, έστω και για μια ιδέα του δευτερολέπτου, κάποιος ασχολήθηκε με την περίπτωσή σου.
Το Facebook είναι ένας πιο ξεκούραστος τρόπος διαφήμισης του εαυτού σου. Θα μπορούσες να τυπώσεις αφίσες με το τί είσαι, τί κάνεις, πώς νιώθεις, πώς περνάς, τί μουσική ακούς, πού ξοδεύεις τις νύχτες σου ή πόσο έξυπνος είσαι και να τις κολλάς απο στύλο σε στύλο της ΔΕΗ. Για να μην τρέχεις λοιπόν και να μπαίνεις σε τόσο κόπο, απλά πατάς μερικά κουμπιά. Το Facebook απλά κάνει πιο ανώδυνη, ανέξοδη και ανεμπόδιστη την αυτοπροβολή σου. Για ο,τι καλό ή ο,τι κακό σε αντιπροσωπεύει, υπάρχει πάντα μια σαχλή γκόμενα να κάνει "like", ένας σαβουρογάμης να κάνει "poke", ένας επίδοξος δημοτικός σύμβουλος να κάνει "suggest", ένας Dj να κάνει "invite" και 100 εκατομμύρια ξεχασμένοι φίλοι, συγγενείς, παλιοί συμμαθητές να σχολιάζουν οτιδήποτε κάνεις και θεωρούν οτι γεμίζει τον δικό τους κενό χρόνο, όταν κάθονται εξίσου βαριεστημένοι μπροστά απο μια οθόνη που είναι φτυστή η δική σου.
Προς τί, άραγε, η κατακραυγή των "άπιστων"; Ο μάρτυρας του Ιεχωβά, που λέει οτι αυτά τα πράγματα είναι του Σατανά και απαξιούν την ουσιαστική ανθρώπινη επαφή, όταν έρχεται και μου χτυπάει τα κουδούνια για κήρυγμα κάνει κάτι διαφορετικό; Χτυπάω κουδούνι (κάνω "poke"). Σου ζητώ να με βάλεις στο σπίτι σου (κάνω "friend request"). Σου μαθαίνω για την αίρεσή μου (γράφω "ο,τι να 'ναι" status). Σου δίνω το φυλλάδιο (σε βάζω μέλος σε group). Σου λέω να έρθεις στην επόμενη συνάντηση στο Ναό του Τάδε (κάνω "invite" για το event). Βλέπεις εσύ καμία διαφορά; Πετύχαμε κάτι που η διαφήμιση έγινε στο τραπέζι του σαλονιού μου απο το να μου τα 'πρηζες μέσω... βιντεοκλήσης στο chat;
Η κατάργηση της ουσιαστικής ανθρώπινης επικοινωνίας ξεκινάει απο την ΑΝΑΓΚΗ που έχουμε γεννήσει μέσα μας για αυτοπροβολή. Είτε επειδή έτσι έχουμε μάθει απο μικροί, είτε επειδή δεν προλαβαίνουμε αλλιώς, είτε επειδή θέλουμε να φωνάξουμε γιατί αλλιώς κανείς δε μας ακούει. Το Facebook απλά σου δίνει τον τρόπο να το κάνεις με στιλ. Και δεν ξέρω κανέναν που να μπορεί να αντισταθεί στην "αγορά" ενός τέτοιου συναισθήματος.
Ο Ζούκερμπεργκ μάλλον δεν είχε κάτι τέτοιο κατά νου. Τού βγήκε στην πορεία. Αλλά σίγουρα τώρα, κάπου, σε κάποια σκοτεινή γωνία, τρίβει τα χέρια του που το 10χρονο ανιψάκι του κάνει "like" στο post της 8χρονης γειτόνισσάς του, με θέμα "Check this out! Winnie the Pooh is officially a homo!". Κάπως έτσι έχουμε αρχίσει και μαθαίνουμε ο ένας τον άλλον. Το Facebook απλά τού έδωσε ενα όνομα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου